De meeste mensen vinden het nog steeds ontzettend lastig om gezond te eten. De huidige voedselomgeving speelt hierin een substantiële rol. Deze omgeving verleidt veelal tot het maken van keuzes die niet bijdragen aan een gezond voedingspatroon. Zo staat het grootste deel van het assortiment van supermarkten en het voedselaanbod van de meeste eetgelegenheden niet in de Schijf van Vijf. Ook worden mensen bewust verleid tot het maken van ongezondere voedselkeuzes. Wat is er nodig om de gezonde keuze gemakkelijker te maken? Onderzoeker Tamika Wopereis vertelt.

Onderzoek en evaluatie

“Om de gezonde keuze gemakkelijker te maken is er een belangrijke rol weggelegd voor lokale overheden en stakeholders. Zij staan immers aan de lat voor het stimuleren van gezond eten en drinken”, zegt Wopereis. “Binnen de Regiodeal Foodvalley is onderzoek gestart naar hoe verschillende partijen (lokale beleidsmakers, voedselaanbieders, zorgaanbieders, ondernemers) kunnen bijdragen aan een gezonde voedselomgeving. Via co-creatie en evaluatie wordt gestimuleerd om de succesvolle acties lokaal in te bedden en voort te zetten.”

Tamika Wopereis is verbonden aan de leerstoelgroep Consumptie en Gezonde Leefstijl aan de Wageningen Universiteit en is één van de promovendi die via de Regiodeal Foodvalley verschillende onderzoeksprojecten uitvoert. Ze werkt daarvoor nauw samen met lokale gemeenten en stakeholders. Inmiddels lopen er onder andere projecten in de gemeente Ede, gemeente Wageningen en gemeente Veenendaal. “Al deze onderzoeken dragen bij aan wijkgerichte preventie van voeding gerelateerde chronische ziekten. Zo maken we samen de gezonde keuze gemakkelijker”, vult Wopereis aan.

Evenementen en marketing in de publieke ruimte in Wageningen

“In de gemeente Wageningen wordt bijvoorbeeld de koppeling gemaakt met de Wageningse Voedselagenda. Zo wil de gemeente Wageningen criteria opstellen voor een percentage gezond voedselaanbod bij evenementen. Denk hierbij aan het 5 mei-festival, (kinder-)marketing en voedselpromotie in de publieke buitenruimte. Samen met de gemeente evalueren wij de komende jaren deze ambities”, zegt Wopereis. “Daartoe hebben wij het voedselaanbod op het 5 mei bevrijdingsfestival van Wageningen in kaart gebracht en onderzocht hoe bezoekers het voedselaanbod evalueren. Ook onderzoeken wij de komende jaren de voortgang van de ambitie om reclames in de publieke buitenruimte te weren.”

Systeembenadering in Veenendaal

In Veenendaal loopt er ook een onderzoeksproject van Wopereis. “In de gemeente Veenendaal hebben we in mei 2022 twee co-creatie sessies georganiseerd met inwoners. Zo willen we inzicht krijgen hoe zijn de voedselomgeving waarnemen. Hiervoor hebben inwoners foto’s gemaakt van voedselprikkels die ze tegenkwamen in Veenendaal. Ook zijn er twee sessies gehouden in het gemeentehuis van Veenendaal. Naast inwoners waren daar ook lokale beleidsadviseurs, restaurant- en supermarktmanagers, diëtisten, gezondheidscoaches, en wijkcoaches. De deelnemers hebben samen een systeemkaart gemaakt van factoren die invloed hebben op hun voedselomgeving. Op basis hiervan zijn acties geformuleerd om een voedselomgeving te creëren die een gezond en duurzaam eetpatroon stimuleert. In het najaar zal er een vervolgsessie worden georganiseerd om verdere invulling aan deze acties te geven.”

Samenwerking City Deal Ede

Wopereis vervolgt; “Ook wordt er nauw samengewerkt met de City Deal Gezonde en Duurzame Voedselomgeving in Ede. In september komt er op station Ede-Wageningen een unieke streekwinkel met gezond eten. De eerste pop-up store met gezonde en duurzame voeding voor reizigers. Vanuit de Regiodeal Foodvalley volgen wij dit op de voet om kennis op te doen hoe een gezond en duurzaam aanbod in de wijk kan worden ingebed. De lessen uit dit project worden vervolgens breder gedeeld om ook op meer locaties een gezonde en duurzame voedselomgeving te creëren via samenwerkingen tussen lokale overheden en ondernemers.”