Winnaars Technasium Challenge bedenken innovatieve oplossingen

Voedselverspilling is een wereldwijd probleem. In Nederland gooien we jaarlijks ongeveer twee miljard kilo voedsel weg. Maar gelukkig zijn er jongeren die zich inzetten voor een betere toekomst. Op woensdag 9 april vond in Ede de spannende finale van de Technasium Challenge ‘Stop Voedselverspilling’ plaats, waar maar liefst 750 leerlingen van 17 technasia uit het hele land hun innovatieve ideeën presenteerden.

Rond half 10 druppelden de eerste groepjes leerlingen met hun begeleiders het Akoestikum in Ede binnen. Alle leerlingen kregen een goodybag met informatie over voedselverspilling en giveaways. Host Eva de Groot van Stichting Samen tegen Voedselverspilling en Wieke Bonthuis van Jong Leren Eten heetten alle kinderen welkom en lichtten het programma toe. Stijn Steenmeijer van The Waste to Success inspireerde de zaal met een boeiend betoog over de impact van voedselverspilling.

Innovatieve pitches

Toen was het tijd voor de highlights van de dag: de pitches! De eerste groepjes presenteerden hun eindontwerpen in twee minuten: van zeep gemaakt van oude druiven tot een bewustwordingsspel en broodpapier van oud brood – de ideeën waren eindeloos. Amélie, Ronja en Fiene maakten een kookboek met duurzame gerechten. Amélie vertelt: "Het was heel fijn dat we met vriendinnen een groepje konden vormen. Daardoor voelde je je vrij om alles te zeggen. Samen hadden we veel ideeën." Het publiek - andere deelnemers, juryleden, begeleiders, opdrachtgevers en organisatoren - genoot van de roulerende presentaties.

Zero-waste activiteit

Daarna was het tijd voor een zero-waste activiteit in de Stingerbol: Kimchi maken met kok Giel Dons. De uitleg van de geschiedenis van de Stingerbol - het enige simulatie oefencentrum van Nederland voor de luchtdoelartillerie - maakte de activiteit nog specialer. Leerling Fiene: “Ik had het niet verwacht, maar ik vind Kimchi maken heel leuk om te doen. Misschien ga ik thuis ook wel koken!" Kritische jury Na de lunch was het tijd voor de tweede ronde pitches. Sommige ontwerpen waren meer visueel van aard, zoals een aantal spellen om bewustwording over voedselverspilling te creëren. Andere producten konden worden geproefd, zoals proteïnebars en cake, deels gemaakt van restjes. De jury maakte aantekeningen en stelde kritische vragen: “Heb je nagedacht over opschaling?” en “Hoe makkelijk is het om dit te maken voor de consument?” Tijdens het juryberaad kwamen leerlingen in actie tijdens een ‘Ren je Rot’ pubquiz: “Wat wordt het meest verspild? Aardappelen, brood of groente? Ren zo snel mogelijk naar het goede vak!”

En de winnaar is…

En toen was het moment waar iedereen naar uitgekeken had: de prijsuitreiking! De derde prijs werd gewonnen door het Kaj Munk College uit Hoofddorp, met hun slimme ammoniakdetector om voedselverspilling tegen te gaan. De tweede prijs ging naar Porteum uit Lelystad, dat met een creatieve oplossing kwam: appelcider maken van appelpulp. Maar de grote winnaar van de dag was wederom een groepje van het Kaj Munk College! Hun innovatieve alternatief voor aardappelschillen viel in de smaak bij de jury, die lovend was over de eenvoud en impact van het idee. Juryvoorzitter Joost Snels benadrukte: “Iedereen kan dit thuis makkelijk toepassen, en de leerlingen hebben nagedacht over hoe ze dit idee op grotere schaal kunnen brengen.” De winnaars waren trots en blij met hun overwinning!

Een blijvende impact

Het slotevent was niet alleen een prijsuitreiking, maar ook een afsluiting van een project vol creativiteit en innovativiteit. Lisa Verbruggen van Jong Leren eten: “Het project is niet alleen een manier voor leerlingen om zelf meer te leren over voedselverspilling, ze inspireren hun omgeving ook om bewuster om te gaan met voedsel in het dagelijks leven. Hopelijk heeft dit een blijvende impact op hun toekomstig gedrag om voedselverspilling tegen te gaan.”

De partijen achter de Challenge

Met de steun van Jong Leren Eten, Regio Foodvalley Circulair, Stichting Technasium, Stichting Samen tegen Voedselverspilling hebben deze jongeren kunnen laten zien dat zij de toekomst zijn. Ook dank aan de juryleden die - samen met het publiek - alle ideeën beoordeelden:

• Joost Snels van Wageningen University & Research
• Nesha Narain van de Gemeente Amsterdam
• Alice Rodenburg van Aeres Hogeschool
• Stijn Steenmeijer van The Waste to Success
• Inge Brandenburg van IVN Natuureducatie

En last but not least. Alle deelnemende scholen. Dit jaar deden de volgende scholen mee:

• Ir. Lelylyceum, Amsterdam
• Huizermaat, Huizen
• Goois Lyceum, Bussum
• Kaj Munk College, Hoofddorp
• Keizer Karel College, Amstelveen
• Ichthus Lyceum, Driehuis
• Metis Montessori Lyceum, Amsterdam
• Stedelijk Dalton College, Alkmaar
• Poort Lyceum, Almere
• Almere college, Dronten
• Porteum, Lelystad
• KSG De Breul, Zeist
• Houtkamp college, Doetinchem
• CSG Het Streek, Ede
• Merletcollege, Cuijk
• Het Lyceum Kralingen, Rotterdam
• De Nieuwe Veste, Hardenberg

Over de Voedselverspilling Challenge

Een meesterproef bij twee middelbare scholen in Ede en Nieuwegein stond aan de basis van de Voedselverspilling Challenge. De opdracht bij deze proef aan de klassen was: ontwikkel een app om jongeren bewust te maken van voedselverspilling. De scholen presenteerden de ideeën aan elkaar en dat werkte heel goed. Het idee voor een landelijke wedstrijd werd gepitcht bij het technasium netwerk Midden-Nederland, die positief reageerde. Het idee werd uitgerold en binnen no time sloten scholen in het hele land zich aan bij de Challenge. Food Valley en het Voedingscentrum meldden zich aan als opdrachtgevers. Dankzij hun connectie met stichting Samen Tegen Voedselverspilling, groeide het aantal deelnemers rap. Hans Dekker, docent O&O van het Streeklyceum in Ede, dacht mee over de opdrachten. “We keken of de opdrachten wel spannend, uitdagend en actueel genoeg waren. Het werd een mooi opgezette interactieve challenge: de leerlingen hadden keuze en het wedstijdelement werkte motioverend.” HAVO en VWO leerlingen van 17 technasia in het hele land gingen in groepen 6 tot 12 weken lang aan de slag met uitdagende opdrachten van verschillende opdrachtgevers uit het bedrijfsleven. Ze doken in thema's als verpakkingen, reststromen en communicatie, met als doel voedselverspilling te verminderen. Inge Brandenburg van IVN Natuureducatie hielp een aantal groepjes op weg: “Het is geweldig om te zien hoe leerlingen hun creativiteit de vrije loop laten. Ze bedenken oplossingen die zowel vernieuwend als praktisch zijn.”

Het ontstaan van het winnende idee

Het winnaarsgroepje van Kaj Munk, bestaande uit Mikai, Nine, Danne en Beau, vertelde enthousiast over hun ervaringen. "Het waren hele leuke opdrachten, omdat je op veel verschillende manieren oplossingen kon zoeken. Er waren veel mogelijkheden. Aan de ene kant was dat heel fijn, maar het gaf ook wel wat keuzestress," aldus het groepje. Ze begonnen hun project met een brainstormsessie en gingen vervolgens op onderzoek uit in hun buurt. "We zijn langs de huizen gegaan om mensen te vragen: welk voedsel verspil je het meest? Het was wel spannend, maar na een paar keer niet meer. Mikai moest als eerste, want hij is goed in praten. Daar kwam uit: aardappelen en brood. Maar omdat veel groepjes al met brood aan de slag gingen, vonden we dat niet meer origineel. Daarom kozen we voor de aardappel." Met de inspiratie van hun bevindingen ontwikkelden ze ook een creatief idee. "De docent kwam met het idee om T-shirts te maken, we hebben zelf het ontwerp gemaakt." Mikai voegde toe dat hij hun idee thuis ook had uitgeprobeerd: "Mijn zusje wilde brownies maken. We hebben gedroogde gemalen aardappelschillen aan het deeg toegevoegd. Je proefde er niks van en de brownies waren superlekker!" Het project was voor hen niet alleen leerzaam, maar ook heel leuk: "Deze dag was superleuk en leerzaam, heel leuk om de presentaties van alle eindprojecten te zien."