Gemeenten kunnen een sleutelrol vervullen in de aanpak van voedselverspilling. Dat werd duidelijk tijdens een landelijke bijeenkomst waar ruim 60 gemeenten en afval- en milieudiensten met elkaar in gesprek gingen over hun rol in dit maatschappelijke vraagstuk. Gemeenten die voedselverspilling actief tegengaan, boeken niet alleen milieuwinst, maar dragen ook bij aan bredere opgaven rond duurzaamheid, circulaire economie, afvalreductie en voedselzekerheid.

Een gemiddelde gemeente (41.000 inwoners) moet zo’n 4.500 ton verspild voedsel per jaar verwerken. Als haar inwoners thuis een jaar lang geen voedsel verspillen bespaart dit 4 miljoen kilo CO₂ uitstoot, 118 miljoen liter water en 6 miljoen euro.

Juist lokaal

Samen Tegen Voedselverspilling heeft in opdracht van de provincie Gelderland praktische tools ontwikkeld voor gemeenten die gemeenten helpen om duurzaamheidsdoelen te halen en kosten te besparen door voedselverspilling te voorkomen. Steeds meer gemeenten zien dat voedselverspilling niet alleen een huishoudelijk probleem is, maar raakt aan diverse beleidsdomeinen.

Gelders Gedeputeerde Helga Witjes: "Het tegengaan van voedselverspilling vinden we heel belangrijk. Grondstoffen als water zijn schaars en energie kostbaar. Gemeenten staan dicht bij lokale voedselleveranciers en kunnen met gerichte keuzes en korte lijnen een groot verschil maken. Voedselverspilling tegengaan is dus ook een investering in lokale kracht en samenwerking."

De aanpak blijkt zo succesvol, dat de tools nu ook beschikbaar worden gesteld aan gemeenten in de rest van Nederland. Toine Timmermans, directeur van Samen Tegen Voedselverspilling, is blij met de grote belangstelling voor het onderwerp: "De beweging is gaande. Gemeenten kunnen met relatief eenvoudige interventies veel impact realiseren en leveren daarmee een directe bijdrage aan nationale en internationale duurzaamheidsdoelen."

Reacties gemeenten

Nesha Narain, gemeente Amsterdam, over de reden waarom zij werken aan het terugdringen van voedselverspilling: “Minder voedselverspilling is zeer impactvol om onze voetafdruk te verkleinen, ons afval terug te dringen en het is ook nog eens een sterk sociaal en moreel argument. In Amsterdam hebben we het geluk een onderzoeksafdeling te hebben waardoor we heel nauwkeurig konden vaststellen wat de verspilling was en waar deze zat: 167 kton per jaar, vooral bij verwerkers, restaurants en huishoudens. Daardoor kunnen wij dit heel gericht aanpakken. Maar heb je die mogelijkheid niet, dan weet je dat buffetten bijvoorbeeld altijd veel verspillen, dus kan je ook heel generiek aan de slag met de foodservice, dat levert altijd winst op.”

Anoek van den Broek, gemeente Rotterdam: “We zoeken vooral waar we op meerdere beleidsterreinen winst kunnen behalen, zo werken we projectgewijs samen met bijvoorbeeld de afdelingen economie, afvalpreventie en armoede. In Rotterdam wordt veel voedsel verspild en hebben we tegelijk veel gezinnen in voedselarmoede. Dat schuurt. Via initiatief SharEaty verdelen we goed en gezond voedsel weer onder gezinnen die dit goed kunnen gebruiken.”

Corstiaan Hooft, gemeente Altena, vertelde over twee voorbeelden uit hun programma Samen onderweg naar de Maaltijd van Morgen: “We hebben een quick scan gedaan naar de mogelijkheden voor de restromen uit agrofood. En samen met Greendish proberen we de CO₂ uitstoot in de horeca te verlagen door oa minder voedselverspilling en een meer plantaardig aanbod.”

Essa van Riessen, Koninklijke Nederlandse vereniging voor afval- en reinigingsdiensten (NVRD): “Een circulaire GFT-keten is één van onze ambities. Het voorkomen van voedselverspilling is daarbij de eerste en belangrijkste stap voor gemeenten, want voedsel dat wordt verspild, is grondstof die nooit een tweede kans krijgt. Practice what you preach zie je terug bij NVRD evenementen waar we er alles aan doen om voedselverspilling te voorkomen.”

Hulp voor gemeenten

Alle gemeenten kunnen profiteren van de ontwikkelde aanpak. De infographic en het bouwstenen document dat gemeenten stap voor stap hierin meeneemt is via onderstaande link te downloaden.

Met ook veel dank aan het Voedingscentrum voor hun bijdrage en expertise over de aanpak van voedselverspilling bij consumenten. Ze ontwikkelden o.a. een handige tabel met interventies die gemeenten kunnen inzetten voor gedragsverandering bij hun bewoners.

Tijdens de bijeenkomst vertelden Wieke en Gerrit namens Living Lab Regio Foodvalley Circulair hoe zij het thema voedselverspilling op een concrete en inspirerende manier vertalen naar de praktijk. Niet alleen tijdens de jaarlijkse Verspillingsvrije Week, maar juist ook daarbuiten, met een doorlopend programma gericht op onderwijs en inwoners in de regio. Daarmee geven zij voedselverspilling structureel een plek in het beleid én het dagelijks leven van lesprogramma’s tot bewustwordingscampagnes in buurten en dorpen.

Ga naar de downloadpagina

Bron: samentegenvoedselverspilling.nl