Terugblik tweede ketenbijeenkomst Gezond Bouwen in de Foodvalley

De tweede bijeenkomst op woensdag 15 mei hebben Wicha en Nienke praktischer ingestoken nadat de eerste bijeenkomst veel informatie en inspiratie bevatte. We zijn aan de slag gegaan met vragen als: wat kan er al met welke vezels? Welke bouwprojecten staan op de planning en welke zijn kansrijk om biobased bouwmaterialen in toe te passen? De inzichten uit die werktafels staan onderaan deze terugblik.

Het opbouwen van de keten om zowel het dóen (gewoon bouwen met biobased materialen!), als ook om organiseren van de markt aan de voorkant door de vraag bij waterschappen, woningcorporaties en gemeenten te helpen opzetten. Voor de verdere opbouw van de biobased bouwketen "Gezond bouwen in de Gelderse Vallei" gaan we focussen in vier werkgroepen, en organiseren we brede bijeenkomsten om die werkgroepen weer bij elkaar te brengen. Zie hieronder voor de geplande data. Zet je ze alvast in de agenda?

Degene die bij de specifieke werkgroepen horen (gemeenten, woningcorporaties, bouw en agrariërs), krijgen daarvoor een gerichte uitnodiging. Op deze manier hopen we tussen de brede bijeenkomsten gerichter hulp te kunnen bieden met opbouw van de keten. Heb je vragen naar aanleiding van deze update, of wil je je verzekeren van een plek bij een van de werkgroepen? Laat het ons vooral weten.

Planning komende maanden:

Woensdagmiddag 19 juni - Verdiepingsbijeenkomst voor toekomstige vezelboeren, 13 - 15 uur, Loonbedrijf van Geresteijn, Vinkekampweg 6 Kootwijkerbroek. Aanmelden kan bij Wicha (wicha@innoconnect.nl).
Woensdagmiddag 26 juni - Ketenbijeenkomst Gezond Bouwen in de Gelderse Vallei, één toekomstig bouwproject uitgelicht van Woonstede als casus, speeddating om elkaar beter te leren kennen en bezoek aan hennepveld. Locatie: Juffrouw Tok in Ede, vlak naast 7 hectare hennep ingezaaid door boer en kartrekker van Agenda Natuurinclusief Hp Prangsma.
Woensdagmiddag 11 september - Ketenbijeenkomst Gezond Bouwen in de Gelderse Vallei. Elkaar updaten van wat er in de diverse werkgroepen is ontwikkeld, afstemmen hoe dat op elkaar past.
In september - Biobased bouwproject bezoeken (datum en locatie volgt nog)
In september - Bestuurderstour biobased bouwproject, speciaal voor bestuurders van woningcorporaties en gemeenten (datum en locatie volgt nog)

Workshops en excursies rondom biobased bouwen in de buurt

Uitnodiging Training Biobased (ver)bouwen in de praktijk – Boeren Voor Biobased Bouwen - Locatie: Apeldoorn, data: 31 mei en 27 juni.
Isoleren met gehakseld stro: de Achterhoek doet het! - Samen Biobased Bouwen - Artikel van 7 mei over de eerste woning geïsoleerd met stro via de inblaas-methode.
GEA Top van Onderop - Gelders Energieakkoord - Workshop Biobased Isoleren op donderdag 13 juni.

Waar staan we nu

Gelderse Vallei biedt meeste kansen voor meerjarige vezelteelten

Een groep van 12 agrariërs en adviseurs besprak wat het landschap, de grondsoorten en de vezelteelten die vezels opleveren voor de bouw aan kansrijke teelten bood. Verreweg de meeste percelen in de Gelderse Vallei zijn klein van oppervlakte. Voor eenjarige teelt van hennep geeft dat een concrete uitdaging, namelijk dat tijdens de oogst de hoeken eraf worden gereden. Niet voor niks zijn de Groningse percelen zo geschikt voor vezelhennep teelt: die zijn groot. Voor delen van de Vallei waar veel akkerbouw wordt bedreven zou hennep als rustgewas kansrijk kunnen zijn. In Ederveen wordt 18 ha geteeld dit jaar, in Ede 7 ha, en ook Barrie van Geresteijn heeft een proefveld met vezelhennep als test ingezaaid. Meerjarige gewassen zoals olifantsgras lijkt het meest kansrijk voor die kleinere percelen. Zie ook de website van Building Balance over wat die teelt precies inhoud en aan verwacht saldo geeft. Ook paulowniabomen vallen in die categorie. Omdat de oogst pas na acht jaar is, past deze teelt minder goed in de Nationale Aanpak Biobased Bouwen: we willen op kortere termijn op grotere schaal vezels inzetten in de bouw, en we willen niet pas na 2030 de bouw kunnen bedienen. Ook kunnen er bij pauwloniateelt aanvullende consequenties gelden (zoals of je de bomen mag rooien na die 8 jaar of dat je daarvoor een speciale ontheffing moet regelen bij de gemeente?) die nog per regio verschillen omdat de teelt in Nederland nieuw is.

Op zoek naar optimum tussen welke materialen in de toekomst kunnen worden toegepast, en waar je nu mee kunt bouwen

Er zijn diverse bouwproducten verkrijgbaar gemaakt van pauwlonia en olifantsgras vezels. Tijdens de tweede werktafel is gesproken over de diverse product-markt-combinaties die mogelijk zijn. In de meeste biobased bouwprojecten wordt houtvezelplaat toegepast als isolatie, soms aangevuld met hennepproducten zoals kalkhennep en hennepisolatiematten. Johan Strakx van Greenager+ had een koffer mee vol voorbeelden wat er aan biobased bouwproducten gemaakt kon worden van diverse vezels. Voor de keten Gezond bouwen in de Gelderse Vallei zullen we deze twee - de bouw en de materialenverwerking - naar elkaar toe moeten zien te bewegen om de match te maken tussen wat er op het land groeit, en hoe je het kan toepassen in de bouw. Voor de korte termijn - volgend jaar - gaat dat met name over inblaas isolatie van olifantsgras en stro, isolatiemateriaal van hennep, en wellicht ook plaatmateriaal en bio-asfalt van olifantsgras. Voor de jaren erna kan de bouw gaan rekenen op hopelijk meerdere producten van olifantsgras en ook pauwlonia, voor meer dan alleen isolatie, zoals toepassing als buitengevel en plaatmateriaal.

Bouwprojecten voor komende jaren: woningcorporaties bundelen krachten

Woonstede heeft een aantal bouwprojecten gedefinieerd om de kansen voor biobased bouwen voor die projecten te onderzoeken. De volgende stap is ook andere woningcorporaties uit te nodigen om een of meerdere projecten in te brengen, zodat we met elkaar kunnen leren wat waar kan, en ook tot een voorzichtige vraagbundeling te komen die we in september kunnen matchen met de agrarische kant van deze keten in wording.