Voor de Werkplaats Circulaire Voedselketens op 20 oktober waren we te gast op De Groenerie in Harskamp. Met zo’n 30 ondernemers, studenten en vertegenwoordigers van overheden en onderwijsinstellingen was het een heel divers gezelschap. De voertaal was ditmaal Engels én Nederlands door elkaar.

Groenteproductie en beleving

Na de koffie zijn we allereerst op pad gegaan met Richard Hardeman, akkerbouwer en initiatiefnemer van De Groenerie. Hij heeft vorig jaar zijn kalveren weggedaan en werkt op dit moment volop aan het ombouwen van zijn bedrijf naar een plek met groenteproductie voor de regionale markt, verwerking van reststromen en mogelijkheden voor beleving en groenteverkoop. Dit alles in samenwerking met onder andere cliënten van ’s Heeren Loo. 

“Ik wilde een paar dingen anders op het bedrijf. Ik merkte bijvoorbeeld dat ik graag werk met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, daarom wil ik een dagbestedingsbedrijf worden. Ook  wilde ik meer telen voor de regionale markt, voor kortere voedselketens. Het is mooi om klanten uit de buurt, gezinnen en schoolkinderen te laten zien waar ons eten vandaan komt. Om die reden heb ik deze ontvangstruimte gemaakt in de leegstaande schuur en heb ik toiletten aangelegd. Ook heb ik een certificaat gehaald, zodat ik op het erf schoolklassen kan ontvangen. Daarnaast wil ik me gaan richten op beleving, zodat ook gezinnen hier een uitje kunnen hebben. Voor mij was daarnaast belangrijk om mijn broers uit te kopen en zelfstandig te worden. Dat is dit jaar gelukt.”

“Om de groenteteelt en beleving te organiseren, wilde ik van de kalveren af. Na diverse gesprekken met de provincie is het gelukt om de stikstof uit te kopen. Ik heb daarom mijn kalverschuren gesloopt en van de ontvangen vergoeding direct de kassen gebouwd. Van de uitstoot mag ik nog 5% houden voor wat ‘hobby’-vee waar ik bijvoorbeeld wat reststromen aan kan voeren en wat past op een belevingsbedrijf. Om de mestputten te dichten had ik veel grond nodig. Zo ontstond een groot gat dat ik als vijver heb aangelegd. Daar kunnen mensen straks vissen, omheen wandelen of zelfs een team-uitje doen met bijvoorbeeld een bootje of een vlot.”

“De verbouwing doe ik zoveel mogelijk zelf en met behoud of hergebruik van materialen. De oude mestsilo mag bijvoorbeeld blijven staan en wordt een plek voor waterberging. Voor de snij- en was-keuken heb ik gebruik gemaakt van gebruikte spullen die ik samen met de cliënten van ’s Heeren Loo heb schoongemaakt. Ook voor de stal-inrichting, binnenspeeltuin en kas is bijna alles tweedehands.”

Verschillende bedrijfstakken

Bij De Groenerie blijkt alles volop in beweging. Voor een multifunctionele en ‘circulaire’ plek zijn de verschillende bedrijfstakken nodig om elkaar aan te vullen, zo blijkt. Richard wil nog toewerken naar een verwerkingslijn voor friet, zodat hij zijn eigen aardappelen met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kan verwerken tot friet voor regionale verkoop. Verder werkt hij op dit moment aan een samenwerking met restaurant De Sterrenberg die graag een groene Michelinster wil verdienen. De Groenerie gaat groente leveren en zal de reststromen uit de keuken weer afvoeren en verwerken op het bedrijf. Na de inspirerende rondleiding roept Richard de deelnemers op om tips te geven en mee te denken over de verdere uitwerking. “Suggesties zijn altijd welkom, net als studenten!”

De nieuwe kas van De Groenerie is in de toekomst onder meer bedoeld als locatie voor vergaderingen en evenementen. Tijdens de werkplaats zaten we in deze kas voor twee presentaties van twee groepen studenten. 

Menukaart voor horeca met manieren om voedselverspilling te beperken

In september en oktober zijn studenten Innovatieve Bedrijfskunde van de Christelijke Hogeschool Ede (CHE) aan de slag geweest met de ontwikkeling van een menukaart met laagdrempelige tips en oplossingen om voedselverspilling te verlagen. Doel is om voedselafval van horeca en andere winkeliers in (binnen)steden in Regio Foodvalley een betere – meer circulaire – bestemming te geven. De 4e jaars bedrijfskunde studenten presenteerden de bevindingen uit de interviews en toonden hun handzame menukaart voor horecaondernemers. Hun onderzoeksgebied was Nijkerk, maar de resultaten zijn ook van toepassing in andere steden en dorpen.

De producten worden momenteel definitief afgerond en zullen binnenkort hier worden gedeeld.

Analyse van onderbenutte en ondergewaardeerde reststromen in Regio Foodvalley

Vijf studenten van Wageningen UR werkten aan een onderzoek naar eventuele onderbelichte reststromen in Regio Foodvalley. We hadden hen gevraagd om beschikbare databases en onderzoeken te analyseren en tevens interviews te houden bij grotere levensmiddelenbedrijven en de inzichten te vertalen naar adviezen voor Regio Foodvalley. 

De vraag voor ons in de regio: hoe gaan we optimaal met deze stromen om? Wat kunnen we er mee voor humaan voedsel, veevoer, eiwitteelt of andere oplossingen? Uiteraard zo hoogwaardig mogelijk volgens de Ladder van Moerman.

Kijk hier voor de presentatie en het rapport van het onderzoek.